Akcja Żonkile w Gminnej Bibliotece – 82 lata po wybuchu powstania
Gminna Biblioteka Publiczna w Malechowie wzięła w tym roku udział w społeczno-edukacyjnej Akcji Żonkile, by uczcić pamięć bohaterów powstania w getcie warszawskim.
Żonkile symbolizują nie tylko radość, szczęście i odrodzenie, ale również szacunek oraz zbiorową pamięć. Ze względu na kształt – sześć płatków – nawiązują również do ważnego żydowskiego symbolu: sześcioramiennej Gwiazdy Dawida. Kwiaty te są nierozerwalnie związane z postacią Marka Edelmana, ostatniego przywódcy Żydowskiej Organizacji Bojowej, który co roku otrzymywał anonimowe bukiety żonkili i składał je pod Pomnikiem Bohaterów Getta.
Powstanie w getcie warszawskim wybuchło 19 kwietnia 1943 roku i trwało do 16 maja. Był to największy zbrojny zryw Żydów podczas II wojny światowej – akt desperacji, odwagi i walki o godność. Powstańcy z Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) oraz Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW), świadomi braku szans na zwycięstwo, zdecydowali się walczyć i zginąć z bronią w ręku, zamiast poddać się biernie egzekucji.
Do walki stanęło około 1000–1500 słabo uzbrojonych bojowników. W pierwszym dniu udało im się odeprzeć atak około 2000 dobrze wyposażonych żołnierzy SS. Na rozkaz generała SS Jürgena Stroopa, Niemcy rozpoczęli systematyczne burzenie budynków – używając artylerii, miotaczy ognia i materiałów wybuchowych – by złamać opór bojowników i zmusić ukrywających się w piwnicach oraz na strychach cywilów do poddania się lub samobójstwa.
9 maja 1943 roku w bunkrze przy ul. Miłej 18 popełnił samobójstwo dowódca powstania, Mordechaj Anielewicz, wraz ze sztabem. Nieliczni powstańcy, w tym Marek Edelman, zdołali przedostać się kanałami poza teren getta.
W trakcie walk zginęło lub zostało ujętych ponad 56 tysięcy osób – wielu zostało rozstrzelanych na miejscu, inni trafili do obozów koncentracyjnych i pracy, gdzie również ponieśli śmierć.
16 maja 1943 roku Jürgen Stroop osobiście wysadził w powietrze Wielką Synagogę na Tłomackiem, co miało symbolizować ostateczny upadek powstania.
